ΜΟΝΗ ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗΣ

ΜΟΝΗ ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗΣ

Γράφει: ο ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Ν. ΜΠΕΛΕΦΑΝΤΗΣ
Φωτογραφίες απο το αρχείο της ΘΑΛΕΙΑ Δ. ΜΠΕΛΕΦΑΝΤΗ ( ιστορική Σαλαμίνα )




ΜΟΝΗ ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗΣ

ΟΡΘΩΝΕΤΑΙ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΑ ΠΕΥΚΑ, ΣΤΙΣ ΒΟΡΕΙΕΣ ΟΧΘΕΣ ΤΗΣ ΣΑΛΑΜΙΝΑΣ.
ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΕΝΑ ΥΠΕΡΟΧΟ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ, ΠΟΛΥ ΚΟΝΤΑ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ, ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΚΑΝΕΙΣ ΝΑ ΤΟ ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙ ΑΥΘΗΜΕΡΟΝ.

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΑ ΠΕΥΚΑ, ΕΝΑ ΟΧΥΡΩΜΑ ΜΕ ΨΗΛΑ ΤΕΙΧΗ ΠΟΥ ΤΑ ΔΙΑΣΠΟΥΝ ΧΑΜΗΛΕΣ ΠΟΡΤΕΣ, ΣΤΕΝΕΣ ΚΑΙ ΒΑΘΙΕΣ ΠΟΛΕΜΙΣΤΡΕΣ, ΘΥΜΙΖΕΙ ΤΟΥΣ ΜΑΚΡΙΝΟΥΣ ΚΑΙΡΟΥΣ ΠΟΥ ΟΙ ΚΟΥΡΣΑΡΟΙ ΡΗΜΑΖΑΝΕ ΤΙΣ ΑΚΤΕΣ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ.
ΜΟΛΙΣ ΕΚΑΝΕ ΝΑ ΞΕΠΡΟΒΑΛΕΙ ΚΑΠΟΙΟ ΥΠΟΠΤΟ ΠΑΝΙ ΣΤΟΝ ΟΡΙΖΟΝΤΑ, ΑΜΕΣΩΣ ΟΙ ΜΟΝΑΧΟΙ ΤΟ ΜΑΘΑΙΝΑΝ ΑΠΟ ΕΝΑΝ ΔΙΚΟ ΤΟΥΣ, Ο ΟΠΟΙΟΣ ΝΥΧΘΗΜΕΡΟΝ ΕΚΤΕΛΟΥΣΕ ΧΡΕΗ ΒΙΓΛΑΤΟΡΑ.
ΗΤΑΝ Η ΕΠΟΧΗ ΠΟΥ Η ΘΑΛΑΣΣΑ ΤΟΥ 17ου ΑΙΩΝΑ, ΕΦΕΡΝΕ ΒΑΡΒΑΡΟΥΣ ΠΕΙΡΑΤΕΣ, ΠΡΟΞΕΝΟΥΣ ΝΕΩΝ ΔΑΚΡΥΩΝ ΚΑΙ ΩΜΗΣ ΑΙΧΜΑΛΩΣΙΑΣ ΚΑΙ Η ΠΑΡΑΛΙΑ ΤΗΣ ΣΑΛΑΜΙΝΑΣ ΑΝΤΙΧΟΥΣΕ ΤΟΤΕ ΑΠΟ ΘΡΗΝΟΥΣ.
ΟΜΩΣ ΕΝΩ ΟΙ ΕΝΤΡΟΜΟΙ ΧΩΡΙΚΟΙ ΚΑΤΕΦΕΥΓΑΝ ΣΤΙΣ ΠΙΟ ΑΠΟΜΑΚΡΕΣ ΣΠΗΛΙΕΣ, ΟΙ ΜΟΝΑΧΟΙ, ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΟΙ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΟΥΣ, ΜΕΣΑ ΣΕ ΕΝΑΝ ΠΕΡΙΧΑΡΑΚΟΜΕΝΟ ΚΑΜΠΟ, ΑΜΕΤΑΚΙΝΗΤΟΙ ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΤΟΥΣ, ΠΕΡΙΜΕΝΑΝ ΤΟΝ ΕΧΘΡΟ.

ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΜΟΡΙΑ, ΜΑΤΑΙΑ Ο ΤΟΥΡΚΟΣ ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΚΙΟΥΤΑΧΗΣ ΔΟΚΙΜΑΣΕ ΝΑ ΚΥΡΙΕΥΣΕΙ ΤΗ ΜΟΝΗ.
ΔΕΝ ΚΑΤΑΦΕΡΕ ΤΙΠΟΤΑ, ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΚΡΑΤΗΣΕ ΓΕΡΑ.
Η ΛΑ'Ι'ΚΗ ΜΟΥΣΑ ΔΟΞΑΣΕ ΤΗΝ ΗΡΩ'Ι'ΚΗ ΤΟΥΤΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΕ ΕΝΑ ΠΟΛΥ ΓΝΩΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ:
'' Χωριά και κάστρα και βουνά και όλα τα μοναστήρια, τα διάβηκα, τα πάτησα και τα 'κανα ολα στάχτη.
Μα η Παναγιά της Κούλουρης, το Μέγα μοναστήρι, όπου έχει εξήντα σήμαντρα και είκοσι τρείς καμπάνες, στέκεται και με πολεμά.
Γιουρούσια τριάντα έκανα......κλπ. κλπ. ''
ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΑ 1820 ΚΑΙ 1823, ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΥΠΗΡΞΕ ΦΥΛΑΚΑΣ ΤΩΝ ΚΕΙΜΗΛΙΩΝ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ, ΠΟΥ ΤΟΠΟΘΕΤΗΘΗΚΑΝ ΕΚΕΙ ΓΙΑ ΣΙΓΟΥΡΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΊΤΗ ΔΙΟΝΥΣΙΟ.
ΣΤΑ 1827, Ο ΚΑΡΑ'Ι'ΣΚΑΚΗΣ ΠΟΥ ΤΟΝ ΤΡΑΒΗΞΑΝ ΟΙ ΗΡΩ'Ι'ΚΕΣ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ, ΟΣΟ ΚΑΙ Η ΕΞΑΙΡΕΤΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΘΕΣΗ ΤΗΣ, ΗΡΘΕ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΕΣΤΗΣΕ ΕΔΩ ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟ ΤΟΥ.
ΤΑ ΟΣΤΑ ΤΟΥ ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΥ ΙΩΑΝΗ ΓΚΟΥΡΑ ΕΝΑΠΟΤΕΘΗΚΑΝ ΣΕ ΜΙΚΡΟ ΥΠΕΡΓΕΙΟ ΤΑΦΟ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΑΥΛΗ ΤΟΥ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΟΥ, ΚΟΝΤΑ ΣΤΗΝ ΠΥΛΗ ΤΗΣ ΕΙΣΟΔΟΥ.

ΚΑΝΕΝΑ ΑΥΘΕΝΤΙΚΟ ΕΓΓΡΑΦΟ, ΚΑΜΙΑ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΕΝ ΕΠΕΤΡΕΨΑΝ ΝΑ ΚΑΘΟΡΙΣΤΕΙ ΜΕ ΑΚΡΙΒΕΙΑ Η ΕΠΟΧΗ ΠΟΥ ΚΤΙΣΤΗΚΕ Η ΜΟΝΗ.
ΠΑΝΩ ΣΤΗΝ ΠΥΛΗ ΕΙΝΑΙ ΧΑΡΑΓΜΕΝΗ ΜΙΑ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ: 1661.
ΜΙΑ ΑΛΛΗ: 1670, ΦΥΛΑΣΕΤΑΙ ΣΤΑ ΑΡΧΕΙΑ.
ΑΝΤΙΘΕΤΑ ΕΦΤΑΣΑΝ ΩΣ ΕΜΑΣ ΑΘΙΚΤΑ Η ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΙΔΡΥΤΗ ΤΗΣ, ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ Η ΔΙΗΓΗΣΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ, ΠΟΥ ΜΟΙΑΖΕΙ ΜΕ ΘΡΥΛΟ.

Ο ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΝΕΛΛΟΣ, ΓΝΩΣΤΟΣ ΑΡΓΟΤΕΡΑ ΩΣ ΠΑΤΕΡ ΛΑΥΡΕΝΤΙΟΣ, ΗΤΑΝ ΕΝΑΣ ΤΑΠΕΙΝΟΣ ΧΩΡΙΚΟΣ ΑΠΟ ΤΑ ΜΕΓΑΡΑ, ΠΑΝΤΡΕΜΕΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ.
ΜΙΑ ΜΕΡΑ ΚΑΘΩΣ ΔΟΥΛΕΥΕ ΣΤΑ ΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΛΕΑΝΔΡΟΥ, ΤΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗΚΕ Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥ ΦΑΝΕΡΩΣΕ ΟΤΙ ΚΑΠΟΥ ΣΤΗΝ ΑΚΤΗ ΤΗΣ ΣΑΛΑΜΙΝΑΣ ΕΙΧΕ ΦΥΓΑΔΕΥΤΕΙ ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΗΣ.
ΓΕΜΑΤΟΣ ΔΕΟΣ Ο ΕΥΣΕΒΗΣ ΛΑΥΡΕΝΤΙΟΣ ΠΗΡΕ ΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ΨΑΧΝΩΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ.
ΦΤΑΝΟΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΑΚΤΗ ΚΑΙ ΚΑΘΩΣ ΔΕΝ ΕΥΡΙΣΚΕ ΒΑΡΚΑ ΓΙΑ ΝΑ ΠΕΡΑΣΕΙ ΑΠΕΝΑΝΤΙ, Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΟΝ ΠΡΟΣΤΑΞΕ ΝΑ ΡΙΞΕΙ ΤΗΝ ΚΑΠΑ ΤΟΥ ΣΤΟ ΝΕΡΟ, ΥΣΤΕΡΑ ΝΑ ΚΑΘΗΣΕΙ ΠΑΝΩ ΤΗΣ ΚΑΙ ΝΑ ΠΕΡΑΣΕΙ ΑΦΟΒΑ ΤΟ ΣΤΕΝΟ.
Ο ΛΑΥΡΕΝΤΙΟΣ ΔΕΝ ΔΙΣΤΑΣΕ ΟΥΤΕ ΣΤΙΓΜΗ ΚΑΙ ΚΑΘΩΣ ΛΕΕΙ Ο ΘΡΥΛΟΣ, ΕΦΤΑΣΕ ΕΤΣΙ ΓΡΗΓΟΡΑ ΣΤΗΝ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΑΚΤΗ.
ΠΛΗΣΙΑΣΕ ΤΑ ΧΑΛΑΣΜΑΤΑ ΜΙΑΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ( που για αυτήν ίσως κάνει λόγο ο Λαουτεμβέργιος το 1557 ) ΚΑΙ ΜΕΣΑ ΣΤΑ ΕΡΕΙΠΙΑ, ΑΝΑΚΑΛΥΨΕ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΟΡΑΜΑΤΟΣ ΤΟΥ.
ΘΕΛΟΝΤΑΣ ΝΑ ΚΡΑΤΗΣΕΙ ΑΙΩΝΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΜΝΗΣΗ ΤΟΥ ΘΑΥΜΑΤΟΣ, ΕΚΤΙΣΕ ΣΤΟ ΙΔΙΟ ΣΗΜΕΙΟ ΜΕΡΙΚΑ ΚΕΛΙΑ ΚΑΙ ΜΙΑ ΕΚΚΛΗΣΟΥΛΑ ΟΠΟΥ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ.
ΑΥΤΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΕ ΤΟΝ ΠΥΡΗΝΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΗΣ ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗΣ ΠΟΥ ΓΙΟΡΤΑΖΕΤΑΙ ΣΤΙΣ 23 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ.
ΠΡΙΝ ΟΜΩΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΘΕΙ Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ, Ο ΙΔΡΥΤΗΣ ΤΗΣ ΑΠΟΣΥΡΘΗΚΕ ΣΕ ΕΝΑ ΜΙΚΡΟ ΚΕΛΙ ΟΠΟΥ ΤΟ ΕΚΤΙΣΕ ΣΤΟ ΑΠΟΚΡΗΜΝΟ ΚΑΙ ΔΥΣΠΡΟΣΙΤΟ ΥΨΩΜΑ ΤΟΥ ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΥ ΟΡΟΥΣ ΚΑΙ ΔΙΠΛΑ ΤΟΥ ΕΚΤΙΣΕ ΕΝΑ ΝΑΥΔΡΙΟ ΠΟΥ ΤΟ ΑΦΙΕΡΩΣΕ ΣΤΟΝ ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ.
ΕΚΕΙ ΠΕΘΑΝΕ ΣΤΙΣ 9 ΜΑΡΤΙΟΥ ΤΟ 1707.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΛΙΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΠΟΥ ΒΡΗΚΕ Ο ΛΑΥΡΕΝΤΙΟΣ, ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΜΟΝΟ ΜΕΡΙΚΕΣ ΓΛΥΠΤΕΣ ΠΛΑΚΕΣ ΜΕ ΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΔΙΑΚΟΣΜΗΘΗΚΕ Η ΠΡΟΣΟΨΗ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΙΕΡΟΥ.
ΥΠΟΘΕΤΟΥΝ ΑΚΟΜΑ ΟΤΙ Η ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗ ΚΤΙΣΤΙΚΕ ΣΤΟ ΙΔΙΟ ΣΗΜΕΙΟ ΟΠΟΥ ΥΠΗΡΧΕ ΚΑΠΟΙΟΣ ΑΡΧΑΙΟΣ ΝΑΟΣ, ΓΙΑΤΙ ΣΤΗΡΙΖΕΤΑΙ ΠΑΝΩ ΣΕ ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΑ ΘΕΜΕΛΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΤΟΙΧΟΙ ΠΕΡΙΚΛΕΙΟΥΝ ΑΡΚΕΤΑ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΑ ΑΠΟ ΔΩΡΙΚΑ ΚΙΟΝΟΚΡΑΝΑ.
Ο ΝΑΟΣ ΑΥΤΟΣ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΗΤΑΝ Ο ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΣΚΙΡΑΔΟΣ.
ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΛΑΞΕΥΤΕΣ ΠΕΤΡΕΣ ΠΟΥ ΣΧΗΜΑΤΙΖΟΥΝ ΤΟΥΣ ΤΟΙΧΟΥΣ ΤΩΝ ΚΤΙΣΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΑΝΑΓΛΥΦΟ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΚΑΛΑ, ΣΤΗΝ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΓΩΝΙΑ ΤΗΣ ΑΥΛΗΣ, ΠΡΟΕΡΧΟΝΤΑΙ ΑΝΑΜΦΙΒΟΛΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΤΟΥΤΟ ΜΝΗΜΕΙΟ.
Η ΔΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΟΨΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΑΙ Ο ΤΡΟΥΛΟΣ ΕΙΝΑΙ ΓΕΜΑΤΑ ΑΠΟ ΠΛΗΘΟΣ ΠΙΑΤΑ ΦΑΓΙΑΝΤΖΑΣ.
ΤΙΣ ΟΝΟΜΑΖΟΥΝ '' ΡΟΔΑΚΙΕΣ '', ΑΠΟ ΤΗΝ ΡΟΔΟ, ΑΝ ΚΑΙ ΠΟΛΛΕΣ ΑΠΟ ΑΥΤΕΣ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟ ΤΗ ΔΑΜΑΣΚΟ.
ΑΠΟ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟΨΗΣ, Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΜΙΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΜΕ ΟΡΘΟΦΩΝΙΟ ΝΑΡΘΗΚΑ ΠΟΥ ΧΩΡΙΖΕΤΑΙ ΑΠΟ ΔΥΟ ΣΕΙΡΕΣ ΚΟΛΩΝΕΣ, ΤΕΣΣΕΡΕΙΣ ΜΙΚΡΟΤΕΡΟΙ ΤΡΟΥΛΟΙ ΑΘΕΑΤΟΙ ΑΠΟ ΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ, ΠΛΑΙΣΙΩΝΟΥΝ ΤΟΝ ΚΥΡΙΟ ΤΡΟΥΛΟ.

Ο ΓΙΟΣ ΤΟΥ ΛΑΥΡΕΝΤΙΟΥ, ΙΩΑΚΕΙΜ, ΔΙΑΔΕΧΤΗΚΕ ΤΟΝ ΠΑΤΕΡΑ ΤΟΥ ΣΤΑ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΗΓΟΥΜΕΝΟΥ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΠΟΥ ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΝ ΣΕ ΠΛΗΡΗ ΑΚΜΗ.
ΤΟΤΕ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΤΗΚΕ ΚΑΙ Ο ΝΑΟΣ ΜΕ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΣΗΜΕΡΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΛΗΘΩΡΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΜΕ ΤΟ ΠΛΗΘΟΣ ΤΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΠΟΥ ΤΙΣ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ, ΒΥΘΙΖΟΥΝ ΤΟΝ ΕΠΙΣΚΕΠΤΗ ΣΕ ΒΑΘΥ ΘΑΥΜΑΣΜΟ.
ΜΙΑ ΕΠΙΓΡΑΦΗ ΦΕΡΕΙ ΤΙΣ ΥΠΟΓΡΑΦΕΣ ΤΩΝ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ: 1735: '' Ο σεβαστός τούτος ναός της Αναστάσεως του Κυρίου θεμελιώθηκε με την συνδρομή και χάρη στην εργασία του σεβαστού προσκυνητή και ηγουμένου Ιωακείμ, υιού του αγιοτέρου μεταξύ των μοναχών, κτήτορος του μοναστηριού τούτου, προσκυνητή ιωσήφ που ηταν παρών και του αγίου και σοφού μητροπολιτή Αθηνών Ζαχαρίου. Διεκοσμήθη δια χειρός Γεωργείου Μάρκου, καταγόμενου εξ Αργους, και των μαθητών αυτού, Νικολάου Βενιζέλου και Γεωργίου Κυπριώτη ''.
Ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΡΚΟΣ ΗΤΑΝ ΔΑΣΚΑΛΟΣ ΣΕ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΤΩΝ ΖΩΓΡΑΦΩΝ.
ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟ ΒΕΝΙΖΕΛΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΓΕΩΡΓΙΟ ΚΥΠΡΙΩΤΗ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΠΙΓΡΑΦΗ, ΜΑΖΙ ΕΡΓΑΣΤΗΚΑΝ Ο ΑΔΕΛΦΟΣ ΤΟΥ ΜΑΡΚΟΥ, ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΚΑΙ ΑΡΚΕΤΟΙ ΒΟΗΘΟΙ.
Ο ΔΑΣΚΑΛΟΣ ΗΤΑΝ ΞΑΚΟΥΣΤΟΣ, ΤΟΣΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΤΟΥ ΑΞΙΑ ΟΣΟ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ, ΚΑΙ ΠΟΛΛΑ ΕΡΓΑ ΤΟΥ ΠΑΡΕΜΕΙΝΑΝ ΣΤΗΝ ΑΤΤΙΚΗ, ΣΤΗ ΜΟΝΗ ΠΕΤΡΑΚΗ ( 1719 ), ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΡΩΠΙ, ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΚΟΙΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ( 1732 ).
Ο ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ, ΑΠΟ ΓΝΩΣΤΟΤΑΤΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ, ΣΥΝΕΡΓΑΣΤΗΚΕ ΜΕ ΤΟΝ ΓΕΩΡΓΙΟ ΜΑΡΚΟ ΣΤΗΝ ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗ ΤΟ 1732 ΚΑΙ ΣΤΟ ΝΑΟ ΤΗΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ.
ΟΣΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΤΩΝΙΟ ΜΑΡΚΟ, ΤΟΝ ΜΑΘΗΤΗ, ΑΥΤΟΣ ΕΓΙΝΕ ΑΡΚΕΤΑ ΔΙΑΣΗΜΟΣ ΖΩΓΡΑΦΟΣ.
ΙΣΩΣ ΜΑΛΙΣΤΑ, ΝΑ ΕΙΧΕ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΤΑΛΕΝΤΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΔΕΛΦΟ ΤΟΥ.
Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΕΧΕΙ ΕΝΑ ΔΙΚΟ ΤΟΥ ΕΡΓΟ (1715 ).
Η ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΡΚΟΣ ΦΙΓΟΥΡΑΡΕΙ ΜΟΝΟ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ( 1740 ) ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ.
ΚΑΙ ΚΑΤΙ ΠΕΡΙΕΡΓΟ ΠΟΥ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΤΑΙ: Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΥΠΟΓΡΑΦΕΤΑΙ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΙ ΤΑ ΙΤΑΛΙΚΑ, ΠΡΑΓΜΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΚΑΝΕΙ ΝΑ ΣΚΕΦΤΟΥΜΕ ΟΤΙ Ο ΖΩΓΡΑΦΟΣ ΕΙΧΕ ΠΑΕΙ ΝΑ ΣΠΟΥΔΑΣΕΙ ΣΤΗ ΒΕΝΕΤΙΑ, ΜΕΓΑΛΟ ΤΟΤΕ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΑΣ, ΟΠΩΣ ΣΥΝΗΘΙΖΑΝ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΟΙ ΖΩΓΡΑΦΟΙ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ.
ΣΤΟ ΜΙΚΡΟ ΠΑΡΕΚΚΛΗΣΙ ΟΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΚΑΙ Ο ΤΑΦΟΣ ΤΟΥ ΛΑΥΡΕΝΤΙΟΥ, ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΙΑ ΠΑΛΙΑ ΕΙΚΟΝΑ, ΑΥΤΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ.
ΜΙΑ ΑΛΛΗ, ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΠΑΥΛΑΚΗ, ΑΠΕΙΚΟΝΙΖΕΙ ΤΟΥΣ ΣΑΡΑΝΤΑ ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ.
ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΕΛΛΑΣΟΝ ΕΡΓΟ, ΑΠΟ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ ΝΑ ΒΓΑΛΕΙ ΚΑΝΕΙΣ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΓΝΩΜΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΖΩΓΡΑΦΟ.
ΘΑΥΜΑΣΙΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΜΙΑ ΤΡΙΤΗ ΕΙΚΟΝΑ, ΠΟΥ ΦΥΛΑΣΕΤΑΙ ΣΤΟ ΣΚΕΥΟΦΥΛΑΚΙΟ.
ΑΠΕΙΚΟΝΙΖΕΙ ΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ ΠΕΤΡΟ ΚΑΙ ΠΑΥΛΟ ΝΑ ΒΑΣΤΟΥΝ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ.

ΑΣ ΓΥΡΙΣΟΥΜΕ ΟΜΩΣ ΣΤΙΣ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ.
Ο ΝΑΟΣ ΕΙΝΑΙ ΓΕΜΑΤΟΣ ΜΟΡΦΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΤΙΣ ΔΙΑΚΡΙΝΕΙΣ ΑΜΕΣΩΣ ΣΤΟ ΜΙΣΟΦΩΣ.
ΚΑΤΟΠΙΝ ΣΙΓΑ ΣΙΓΑ, ΣΑΝ ΝΑ ΓΕΝΝΙΟΥΝΤΑΙ ΘΑΡΕΙΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΣΚΟΤΑΔΙ, ΑΡΧΙΖΕΙ ΝΑ ΠΑΡΕΛΑΥΝΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΞΕΤΥΛΙΓΕΤΑΙ ΜΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΛΙΤΑΝΕΙΑ ΑΠΟ ΒΙΒΛΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ - ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΣ, ΚΡΙΤΕΣ, ΒΑΣΙΛΙΑΔΕΣ, ΠΡΟΦΗΤΕΣ, ΑΠΟΣΤΟΛΟΙ, ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΚΑΙ ΑΓΙΟΙ.
ΟΙ ΤΟΙΧΟΙ, ΟΙ ΑΨΙΔΕΣ, Ο ΤΡΟΥΛΟΣ, ΤΑ ΤΥΜΠΑΝΑ, ΟΙ ΚΟΓΧΕΣ ΣΧΗΜΑΤΙΖΟΥΝ ΕΝΑ ΠΕΛΩΡΙΟ ΒΙΒΛΙΟ, ΔΙΑΡΚΩΣ ΑΝΟΙΚΤΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΑΡΑΔΕΙΓΝΑΤΙΣΜΟ ΤΩΝ ΠΙΣΤΩΝ.
Ο PETIT DE JULEVILLE ΠΑΡΑΒΑΛΕΙ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗΣ ΜΕ ΤΟΝ ΚΑΘΟΛΙΚΟ ΝΑΟ ΤΗΣ ΣΑΤΡ, ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΚΟΣΜΟΥΝ 9000 ΓΛΥΠΤΕΣ Η ΖΩΓΡΑΦΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ.
Ο ΑΔΕΛΦΟΣ ΤΟΥ ΜΠΑΙΝΟΝΤΑΣ ΣΤΟΝ ΝΑΡΘΗΚΑ, ΠΙΣΤΕΨΕ ΟΤΙ ΑΝΤΙΚΡΙΖΕ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΑΠΟ 150.000 ΜΟΡΦΕΣ.
ΤΟ ΛΑΘΟΣ ΑΥΤΟ ΕΞΗΓΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΕΓΑΛΟ ΑΡΙΘΜΟ ΤΩΝ ΣΥΝΘΕΣΕΩΝ ΠΟΥ Η ΚΑΘΕ ΜΙΑ ΚΑΛΥΠΤΕΙ ΜΙΑ ΜΙΚΡΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΣΕ ΕΝΑ ΝΑΟ ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ ΜΕΤΡΙΩΝ ΔΙΑΣΤΑΣΕΩΝ, ΜΕ ΜΙΑ ΠΛΟΥΣΙΑ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΕΙ ΟΛΑ ΤΑ ΟΡΑΤΑ ΜΕΡΗ.
ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ, ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΑΠΟ 3500 ΜΟΡΦΕΣ ΠΕΡΙΠΟΥ, ΑΡΑΔΙΑΣΜΕΝΕΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΚΑΙ ΤΕΛΕΙΑ ΔΙΑΤΑΞΗ.
ΣΕ ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΟΥΣ ΝΑΟΥΣ, ΜΙΑ ΜΟΝΟ ΣΚΗΝΗ ΑΠΛΩΝΟΝΤΑΝ ΣΕ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟΙΧΟ, ΟΠΩΣ ΣΤΗΝ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗ, ΤΗΝ ΟΜΟΡΦΟΚΚΛΗΣΙΑ, ΤΗΝ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΣΤΟ ΜΟΥΛΚΙ Κ.Α.
ΣΤΟ ΨΑΛΤΗΡΙ ΕΙΝΑΙ Η ΠΑΝΑΓΙΑ, Η ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ, ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑΣ.
ΤΟΝ ΝΑΡΘΗΚΑ ΚΑΤΑΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΑΡΧΗΓΟΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ, ΟΙ ΔΩΔΕΚΑ ΕΟΡΤΕΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΠΟΥ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΟΥΝ ΣΚΗΝΕΣ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ.
Η ΔΕΥΤΕΡΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑ, ΕΡΓΟ ΤΡΟΜΕΡΟΥ ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΜΟΥ, ΕΚΤΕΙΝΕΤΑΙ ΠΑΝΩ ΣΤΟΝ ΔΥΤΙΚΟ ΤΟΙΧΟ ΚΑΙ Ο ΝΑΡΘΗΚΑΣ ΚΟΣΜΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΒΙΟ ΤΗΣ ΠΑΡΘΕΝΟΥ ΜΑΡΙΑΣ.

Η ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΩΝ ΠΑΝΩ ΣΤΟΥΣ ΤΟΙΧΟΥΣ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΙΕΡΩΝ, ΑΠΑΛΛΑΞΕ ΤΟΝ ΖΩΓΡΑΦΟ ΑΠΟ ΚΑΘΕ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙΑ.
ΤΗΝ ΣΥΝΗΘΕΙΑ ΑΥΤΗ ΔΙΑΙΩΝΙΖΕ ΔΙΑΜΕΣΟΥ ΤΩΝ ΕΠΟΧΩΝ ΕΝΑΣ ΟΔΗΓΟΣ, ΕΙΔΟΣ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΑΣ, ΠΟΥ ΑΝΑΚΑΛΥΦΘΗΚΕ ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΑΘΩΣ (ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ ).
ΗΤΑΝ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΜΟΝΑΧΟΥ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ (15ος Η 16ος ΑΙΩΝΑΣ ), ΠΟΥ ΤΟ ΕΜΠΝΕΥΣΤΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΞΑΚΟΥΣΤΟ ΠΑΝΣΕΛΗΝΟ.
ΥΠΗΡΧΑΝ ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ ΑΚΟΜΑ ΠΑΡΕΜΦΕΡΕΙΣ ΟΔΗΓΟΙ, ΑΛΛΑ ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΓΝΩΣΤΟΙ, ΚΑΙ ΚΑΘΟΡΙΖΑΝ ΣΧΟΛΑΣΤΙΚΑ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΩΝ, ΑΠΟΚΛΕΙΟΝΤΑΣ ΕΤΣΙ ΚΑΘΕ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ.
ΑΥΤΟ ΚΑΤΑ ΚΑΠΟΙΟ ΤΡΟΠΟ ΗΤΑΝ ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΩΝ ΑΥΣΤΗΡΩΝ ΚΑΙ ΑΠΑΡΑΒΑΤΩΝ ΑΡΧΩΝ ΜΙΑΣ ΤΕΧΝΗΣ ΦΟΡΜΑΛΙΣΤΙΚΗΣ, ΥΠΟΤΑΓΜΕΝΗΣ ΣΤΟΝ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ.
ΕΠΙΠΛΕΟΝ, Η ΤΕΧΝΗ ΑΥΤΗ ΗΤΑΝ ΙΕΡΗ.
Η ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ Η ΕΙΚΟΝΑ ΕΠΡΕΠΕ ΠΑΝΤΟΤΕ ΝΑ ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΝ ΠΑΝΟΜΟΙΟΤΥΠΕΣ, ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΠΙΣΤΟΙ ΤΑΥΤΙΖΟΝΤΑΝ ΜΑΖΙ ΤΟΥΣ Η ΜΕ ΤΟΝ ΤΙΜΩΜΕΝΟ ΑΓΙΟ.
ΕΡΧΟΝΤΑΝ ΓΙΑ ΝΑ ΠΡΟΣΠΕΣΟΥΝ ΜΠΡΟΣΤΑ ΤΟΥΣ, ΟΠΩΣ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗ ΘΕΙΑ ΔΥΝΑΜΗ.
Η ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ, Η ΜΑΛΛΟΝ Η ΔΙΑΚΟΣΜΗΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΞΗ, ΑΠΟΣΚΟΠΟΥΣΕ ΣΤΟΝ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΙΣΜΟ ΤΩΝ ΠΙΣΤΩΝ, ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΝΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΤΟΙΧΟΥΣ ΣΕ '' ΜΙΑ ΤΕΡΑΣΤΙΑ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ''.
ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ, Ο ΑΓΙΟΣ ΝΕΙΛΟΣ ΕΓΡΑΨΕ ΓΙΑ ΑΥΤΟ ΤΟ ΘΕΜΑ ΣΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΟΥ, ΟΤΙ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΝΑΟ, ΣΕ ΚΑΘΕ ΠΛΕΥΡΑ, ΟΙ ΤΟΙΧΟΙ ΘΑ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΣΚΗΝΕΣ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ, ΖΩΓΡΑΦΙΣΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΕΝΑΝ ΑΞΙΟ ΖΩΓΡΑΦΟ.
ΕΤΣΙ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΓΡΑΜΜΑΤΟΙ ΘΑ ΜΑΘΑΙΝΑΝ ΑΠΟ ΑΥΤΕΣ ΤΙΣ ΖΩΓΡΑΦΙΕΣ ΤΙΣ ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ ΟΣΩΝ ΥΠΗΡΕΤΗΣΑΝ ΠΙΣΤΑ ΤΟΝ ΘΕΟ.
ΜΙΑ ΒΙΒΛΟΣ ΤΩΝ ΑΓΡΑΜΜΑΤΩΝ.
ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΠΗΓΑΙΝΑΝ ΓΙΑ ΑΙΩΝΕΣ  ΣΤΗ ΜΟΝΗ  ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗΣ ΓΙΑ ΝΑ ΑΝΑΖΗΤΗΣΟΥΝ ΜΙΑ ΦΩΤΗΣΗ ΑΛΛΑ ΚΑΝΕΝΑΣ ΔΕΝ ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΒΙΒΛΙΟ.
ΚΑΙ ΕΜΕΙΣ ΠΟΥ ΤΟΥ ΠΡΟΣΔΙΔΟΥΜΕ ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ, ΠΗΓΑΙΝΟΥΜΕ ΕΚΕΙ ΓΙΑ ΝΑ ΞΑΝΑΒΡΟΥΜΕ ΤΙΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΩΝ ΠΑΛΑΙΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΠΑΡΑΔΩΣΕΩΝ.
Η ΜΟΝΗ ΤΗΣ ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΕΝΑ ΚΟΣΜΗΜΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΑΛΑΜΙΝΑ.