"Οταν η Σμύρνη καίγονταν, ο Κεμάλ έτρωγε σε μπαλκόνι σε άλλη γειτονιά"

MANΩΛΗΣ ΚΩΣΤΙΔΗΣ

90 χρόνια τα την κατάκτηση της Σμύρνης από τους Τούρκους και την καταστροφή της πόλης , η τουρκική εφημερίδα Radikal, δημοσιεύει ένα τολμηρό άρθρο, που προσπαθεί να αποδείξει πως οι ίδιοι οι Τούρκοι έκαψαν την πόλη και ο Κεμάλ ή ανέχτηκε ή ακόμη και συνεργάστηκε για την πυρπόληση της πόλης.
Στην Τουρκία, ακόμη και σήμερα περιοδικά ιστορίας όπως το “Derin Tarih” ισχυρίζονται πως η πυρκαγιά της Σμύρνης προκλήθηκε από τους Αρμένιους!!
Η έγκυρη ιστορικός Αϊσε Χούρ, αποκαλύπτει ντοκουμέντα τα οποία δείχνουν σημαντικές λεπτομέρειες. «Στην πυρκαγιά καταστράφηκε έκταση 2.6 εκατομμυρίων τετραγωνικών . μέτρων, κάηκαν 25.000 σπίτια, καταστήματα, εκκλησίες, αποθήκες. Μαζί με τους Έλληνες και Αρμένιους που έφτασαν στη Σμύρνη καθώς τους κυνηγούσαν οι δυνάμεις των Τούρκων, ο πληθυσμός τους είχε φτάσει τους 500.000. Αν λάβουμε υπ’όψη πως 380.000 άνθρωποι σώθηκαν με τα καράβια, και πως περίπου 180.000 άνθρωποι κάηκαν στην πυρκαγιά, η πόλη είχε «απελευθερωθεί» ήδη αυτόματα από τον πληθυσμό της» γράφει η Χούρ, που δείχνει ξεκάθαρα την αντίθεση της με την πολιτική αυτή.
«Ο ΚΕΜΑΛ ΕΤΡΩΓΕ ΣΕ ΓΙΟΡΤΙΝΟ ΤΡΑΠΕΖΙ ΤΗΝ ΩΡΑ ΠΟΥ ΦΛΕΓΟΝΤΑΝ ΤΗ ΣΜΥΡΝΗ»
H τουρκάλα ιστορικός στο άρθρο της στην εφημερίδα Radikal ισχυρίζεται πως υπάρχουν ντοκουμέντα την ώρα που είχε πάρει φωτιά η Σμύρνη, ο Κεμάλ Ατατούρκ βρίσκονταν στο σπίτι της αρραβωνιαστικιάς του, στην ίδια πόλη και ενώ υπήρχε πανικός, ο ίδιος και η παρέα του απολάμβαναν μεζέδες, και ρακί σε γιορτινό τραπέζι.
« Σύμφωνα με τον υπασπιστή του Κεμάλ Ατατούρκ, Σαλίχ Μπόζοκ, όταν η Σμύρνη φλέγονταν και όλα γίνονταν στάχτη, υπήρχε ένα μεγάλο τραπέζι στο σπίτι του μελλοντικού πεθερού του Κεμάλ Ατατούρκ του Ουσακζαντέ Μουαμέρ Εφέντι».Ο Μπόζοκ συνεχίζει με την εξής αφήγηση «Ο Κεμάλ στο τραπέζι το οποίο είχε στηθεί στο μπαλκόνι, πήρε τον φεβζί πασά, Τον Ισμέτ πασά, εμένα, τον Μουζαφέρ και την κυρία Λατιφέ. Ο Φεβζί πασάς γέμισε τα ποτήρια όλων με μεγάλη ικανοποίηση,. Ο Πασάς (Κεμάλ) αν και δεν έπινε δήλωσε πως «το καλαμάρι της Σμύρνης είναι πολύ διαφορετικό μου έλειψε. Δηλαδή όλοι ήταν ευχαριστημένοι από το τραπέζι και απ’όλη αυτή τη νύχτα»!
Σύμφωνα με την Χουρ, ο υπασπιστής του Κεμάλ, Μπόζοκ σε άρθρο του στην εφημερίδα Τζουμχουριέτ το 1939, αναφέρει και άλλες λεπτομέρειες για τη νύχτα που φλέγονταν η Σμύρνη.




 « Ο Μουσταφά Κεμάλ και η Λατιφέ κάποια στιγμή έμειναν μόνοι στο μπαλκόνι. … η πυρκαγιά συνέχιζε με όλη της τη δύναμη. Οι δυο υπασπιστές άκουγαν τη συνομιλία του ζευγαριού. Ο Κεμάλ ρώτησε στη Λατιφέ «έχετε πολλά κτήματα στο σημείο της φωτιάς»; εκείνη του απάντησε « το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας μας είναι εκεί, αλλά Πασά μου ας καούν όλα εσείς να είστε καλά. Όταν υπάρχουν τέτοιες ευτυχισμένες ημέρες, τι σημασία έχει η περιουσία. Σώθηκε η πατρίδα. Στο μέλλον μπορούμε να τα ξαναχτίσουμε και να τα κάνουμε και καλύτερα.» Η απάντηση αυτή άρεσε στον Κεμάλ ο οποίος απάντησε « Ναι ας καούν και ας καταρρεύσουν, όλα μπορούν να επουλωθούν».
Η τουρκάλα ιστορικός, επίσης αναφέρει πως ο Φαλίχ Ριφκί ο οποίος ήταν και αυτός στο τραπέζι ανέφερε πως « ο Μουσταφά Κεμάλ παρακολουθούσε την πυρκαγιά «με μια ηρεμία η οποία δεν άλλαζε».
Η Χουρ γράφει πως ο Φεβζί Πασάς, πάντως για την πυρκαγιά έχει αναφέρει πως « η στενή οπτική του Νουρετίν Πασά προκάλεσε δυο πικρά γεγονότα. Το ένα είναι η μεγάλη πυρκαγιά της Σμύρνης και το δεύτερο είναι, η φιλοξενία και το τραπέζωμα του Κεμάλ στο σπίτι της Λατιφέ , λόγω της πυρκαγιάς από το ξενοδοχείο όπου διέμενε.»
Η Αϊσέ Χούρ αναφέρει, « καλά την ώρα που η Σμύρνη μετατρέπονταν σε μια μαύρη τρύπα λόγω της πυρκαγιάς, ο Κεμάλ Ατατούρκ ο οποίος ήταν ψύχραιμος, συμμετείχε σε φαγητά, ζούσε ρομαντικές στιγμές με τη μέλλουσα σύζυγο του Λατιφέ, ο οποίος χαρακτήρισε το γεγονός ως «μη όμορφο», πως συμπεριφέρθηκε αργότερα»; Η τουρκάλα ιστορικός τονίζει πως ο ίδιος όλο απέφευγε να αναφερθεί στο θέμα αυτό. «όχι, ο Κεμάλ δεν μίλησε ποτέ για την πυρκαγιά της Σμύρνης»
Στα συμπεράσματα η Χουρ αναφέρει « υπάρχουν δυο ενδεχόμενα για τη σιωπή και την αδιαφορία του Κεμάλ για το γεγονός. Το καλό ενδεχόμενο είναι πως ο Κεμάλ επιτέθηκε στον Νουρετίν Πασά, ως «συνήθη ύποπτο» για την πυρκαγιά, για να δείξει στη Δύση πως δεν ηγείται ενός κινήματος που πυρπολεί τη χώρα. Το κακό ενδεχόμενο είναι πως ο Κεμάλ να μην είχε και ιδιαίτερο παράπονο από τον αποξένωση της πόλης από τα μη μουσουλμανικά στοιχεία με τον πιο σκληρό τρόπο., Το σημαντικότερο όμως είναι το ποιο είναι ποιο είναι το ενδεχόμενο το οποίο είναι πιο κοντά στην αλήθεια.»
 Η Σμύρνη άρχισε να φλέγεται στις 13 Σεπτεμβρίου και οι φλόγες τέθηκαν υπο έλεγχο στις 15 Σεπτεμβρίου.